Risico’s en opportuniteiten

Risico’s doeltreffend beheren

Het doel van ons risicobeheersysteem bestaat erin de onderneming in staat te stellen risico’s en opportuniteiten op een proactieve en dynamische manier te identificeren en ze zoveel mogelijk te beheren of tot een aanvaardbaar niveau te herleiden.

Om te anticiperen op economische en geopolitieke onzekerheid, de toegenomen focus op klimaatverandering en energietransitie, het snel veranderende technologische landschap enz. is een solide risicobeheerproces dat kan steunen op een sterke governance van cruciaal belang om de Groep te helpen haar financiële en niet-financiële strategische doelstellingen te bereiken.

Elk van de activiteiten van de Groep is blootgesteld aan verschillende risico's van financiële of niet-financiële aard die de financiële resultaten van de Groep kunnen beïnvloeden. Financiële risico's omvatten veranderende metaalprijzen, wisselkoerswijzigingen, veranderingen in bepaalde door de markt bepaalde commerciële voorwaarden, rentevoetevolutie en krediet- en liquiditeitsrisico's. Het algemene risicobeheerprogramma van de Groep is erop gericht de risico's en mogelijke negatieve gevolgen voor de financiële resultaten van de Groep te beperken, o.a. door afdekkings- en verzekeringsinstrumenten te gebruiken. Voor meer informatie over het beheer van financiële risico’s, zie Toelichting F3.

De jaarlijkse bedrijfsrisicobeoordeling van Umicore – die wordt onderschreven door de raad van toezicht – vervult die rol en verzekert tegelijk de naleving van de wet- en regelgeving.

Alle geïdentificeerde risico's en opportuniteiten worden beoordeeld aan de hand van drie criteria. Tegelijk worden de tijdshorizon (kort-middellang-lang), de waarschijnlijkheid dat ze zich voordoen en de gevolgen die het zich voordoen van een risico of opportuniteit zou kunnen hebben, bepaald. Duurzaamheidskwesties worden ook beoordeeld op hun impact op de Groep en op mens, maatschappij en milieu.

Proces en raamwerk

Het Enterprise Risk Management-raamwerk van Umicore is gebaseerd op het model van de drie verdedigingslinies, waarbij de primaire bron en verantwoordelijkheid voor het identificeren van risico's en opportuniteiten bij de individuele business units ligt.

Aangezien de business units actief zijn in een omgeving met specifieke groeiverwachtingen en verschillende niveaus van markt- en technologische onzekerheid die de strategische doelstellingen kunnen beïnvloeden, is elke business unit verantwoordelijk voor het invoeren van de nodige beperkende maatregelen en een systematische rapportering daarover conform de respectieve strategische doelstellingen en geïdentificeerde risico's en opportuniteiten. 

De tweede verdedigingslinie gebeurt door specifieke corporate afdelingen in nauwe samenwerking met Enterprise Risk Management (ERM).

Onder leiding van de directieraad zijn die corporate afdelingen ook verantwoordelijk voor de identificatie, het beheer en de beperking van bepaalde risico's en opportuniteiten en moeten ze zorgen dat er gepaste systemen zijn om die aan te pakken. Die risico's en opportuniteiten betreffen domeinen op groepsniveau en overstijgen de bevoegdheid van individuele business units. Ze omvatten onder meer financiële, strategische, maatschappelijke, reputatie-, klimaat- en milieugerelateerde risico's en opportuniteiten, op korte, middellange en langere termijn.

Samen bundelen ze de risico's en opportuniteiten tot een geconsolideerd beeld, terwijl ERM ook zorgt voor een regelmatige opvolging van de risicobeperkende maatregelen.

Tot slot waarborgt de interne-auditfunctie door haar onafhankelijke beoordeling de doeltreffendheid en efficiëntie van het risicobeheerproces en stemt ze tegelijkertijd het interne auditplan af op de ERM-prioriteiten.

Dit model is onderworpen aan voortdurende verbetering en werd ontworpen met het oog op dynamiek en flexibiliteit, zodat Umicore gepast kan reageren op de risico- en opportuniteitenomgeving. Een voorbeeld van zo'n verbetering is de oprichting in de loop van 2023 van een ‘steering committee’ (of SteerCo).

Umicore verbetert ook haar ERM-organisatie om de implementatie van een tool voor governance, risico's en naleving te bevorderen die de verschillende risico's en opportuniteiten zichtbaarder moet maken.

Governance en toezicht

Het auditcomité van de raad van toezicht beoordeelt alle financiële en niet-financiële risico's en opportuniteiten op groepsniveau en bepaalt de risicobereidheid en risicotolerantie, terwijl de directieraad als ‘uitvoerend risico-eigenaar’ en expert ter zake beslissingen over risicoprioriteiten neemt en ondersteunt na de regelmatige beoordeling van de belangrijkste risico's die de financiële en niet-financiële strategische doelstellingen van de Groep kunnen beïnvloeden.

Verzekeringen

Een van de technieken om op risico's te reageren is het gebruik van verzekeringen als mechanisme voor risico-overdracht. Umicore heeft momenteel verzekeringsprogramma's om zich te beschermen tegen risico's zoals schade aan eigendommen en bedrijfsonderbreking, openbare en productaansprakelijkheid, werkgeversaansprakelijkheid, werknemerscompensatie, transport, aansprakelijkheid van bestuurders en verantwoordelijken en kredietverzekeringen.

Sinds 2021 heeft Umicore ook haar eigen herverzekeringscaptive in Luxemburg om een deel van de (verzekerde) risico's intern te houden voor ze worden overgedragen naar de (directe) verzekeringsmarkt.

Het type verzekering en de respectieve verzekerde limieten die op de directe verzekeringsmarkt worden gekocht, worden regelmatig herzien om ze af te stemmen op onze beoordeling van de relevante risico's en de risicobereidheid van de Groep.

Ons systeem voor interne controle

Interne controle is een cruciaal onderdeel van risicobeheer. Binnen Umicore gebruiken we verschillende internecontrolemechanismen om het management redelijke zekerheid te verschaffen over ons vermogen om onze doelstellingen te bereiken. Hieronder vallen:

• Doeltreffendheid en efficiëntie van de activiteiten
• Betrouwbaarheid van de financiële processen en rapportering
• Naleving van wet- en regelgeving
• Beheersing van fouten en frauderisico's

Umicore heeft het COSO^[1]-raamwerk toegepast voor haar internecontrolesysteem en heeft verschillende bestanddelen van haar organisatie en processen daartoe aangepast. De Umicore Way en de gedragscode zijn de hoekstenen van onze interne controle. Samen met het concept ‘management by objectives’ en een duidelijke toewijzing van rollen en verantwoordelijkheden vormen zij het werkkader voor onze onderneming.

De business units hebben specifieke internecontrolemechanismen ontwikkeld voor hun eigen activiteiten, terwijl gedeelde operationele afdelingen en corporate diensten richtlijnen bieden en controles instellen voor activiteiten doorheen de organisatie. Op die basis zijn specifieke beleidslijnen, procedures en charters opgesteld in domeinen als bedrijfsbeveiliging, milieu, gezondheid en veiligheid, human resources, informatiesystemen, juridische zaken, naleving van handelsregels, onderzoek en ontwikkeling en het beheer van de toeleveringsketen.

Umicore hanteert een systeem met minimale internecontrolevereisten (MICR – minimum internal control requirements) dat specifiek gericht is op de beheersing van financiële risico’s en een verhoogde betrouwbaarheid van de financiële verslaggeving. Het MICR-kader van Umicore verplicht alle entiteiten van de Groep om een uniforme set van interne controles in 12 processen toe te passen.

Binnen het internecontrolekader wordt specifieke aandacht besteed aan de scheiding van bevoegdheden en de duidelijke toewijzing van rollen en verantwoordelijkheden. De MICR-naleving wordt opgevolgd door middel van zelfevaluaties die door het senior management moeten worden afgetekend. De resultaten worden gerapporteerd aan de directieraad en het auditcomité.

Van de twaalf controlecycli werden er drie (Fixed Assets, Human Resources en Travel & Entertainment) in de loop van 2022 beoordeeld door de 101 controle-entiteiten die momenteel binnen de scope vallen. Risicobeoordelingen en acties die door het plaatselijke management zijn ondernomen ter beheersing van mogelijke zwakke punten in interne controles die bij eerdere beoordelingen werden vastgesteld, worden continu opgevolgd. De afdeling Internal Audit beoordeelt de nalevingsbeoordelingen tijdens haar controles.

Overzicht van risico’s en opportuniteiten

Risicobeschrijving

De wereldwijd veranderende regelgeving houdt voor Umicore zowel bedreigingen als opportuniteiten in. Dat geldt niet alleen in de landen en regio's waar we actief zijn, maar ook in die waar onze producten worden verkocht en gebruikt.

De bedrijfsactiviteiten van Umicore zijn onderworpen aan uiteenlopende en steeds strenger wordende wetgeving, regelgeving en normen rond leefmilieu, gezondheid en veiligheid (EHS – environment, health & safety). Die vormen op korte termijn operationele uitdagingen voor onze activiteiten en leiden tot voortdurende verbeteringen en investeringen (en dus tot hogere kosten) en eventueel oneerlijke concurrentie. Een van de gebieden waar die impact op korte termijn zichtbaar is, is de hernieuwing of ‘ambtshalve’ wijziging van operationele (milieu)vergunningen voor de productiesites van Umicore. In de loop van 2021 legde de Vlaamse regering nieuwe en strengere milieuvereisten op aan de recyclagefabriek van Umicore in Hoboken. Die nieuwe en uitdagende vereisten omvatten onder meer jaarlijks dalende grenswaarden voor het loodgehalte in het bloed van kinderen jonger dan 12 die in de buurt van de fabriek in Hoboken wonen. Ondanks de voortdurende inspanningen van Umicore om de schadelijke effecten van emissies te verminderen en ondanks het verder dalende loodgehalte in 2022 kunnen we niet uitsluiten dat sommige van die nieuwe grenswaarden voor de vergunning van Hoboken niet zullen worden gehaald. Omdat de recyclageactiviteiten van Umicore geconcentreerd zijn op deze ene site in Hoboken, zou het niet halen van een milieudoelstelling een aanzienlijke impact kunnen hebben op onze inkomsten en kasstromen.

Ook de milieuwetgeving kan een impact hebben, namelijk op de inzameling, het vervoer en de opslag van batterijen aan het einde van hun levensduur, wat ook weer een effect kan hebben op onze bedrijfsbeslissingen.

Op middellange tot lange termijn kan Umicore echter voordeel halen uit die trends, vooral rond de vermindering van voertuigemissies, elektrificatie en de circulaire economie.

De evoluerende EHS-regelgeving zal uiteindelijk ook gunstig zijn voor het milieu en de samenleving, omdat nieuwe en betere technologieën zullen moeten worden ontwikkeld en toegepast, zowel om de uitstoot van productie-installaties en voertuigen te verminderen als grondstoffenschaarste tegen te gaan.

Veranderingen in de regelgeving rond productinhoud over het algemeen en in de REACH-regelgeving (of equivalente regelgeving in regio’s buiten de EU) in het bijzonder kunnen op hun beurt onze bedrijfsopties en/of technologiekeuzes beïnvloeden. 

Gegevensbescherming en intellectuele eigendom hebben een aanzienlijke impact op technologiegedreven bedrijven zoals Umicore. Als we er niet in slagen om gegevens, kennis en intellectuele eigendom adequaat te beheren kan dat op korte en middellange termijn een negatieve impact hebben op onze activiteiten en onze handelsvrijheid. Ondanks onze uitgebreide beheersingsmaatregelen kan niet worden uitgesloten dat Umicore het slachtoffer wordt van een gegevensinbreuk en als gevolg hiervan een boete moet betalen of slachtoffers moet vergoeden. Umicore zou zich gedwongen kunnen zien om juridische stappen te ondernemen tegen daders om haar intellectuele-eigendomsrechten te beschermen. Umicore loopt ook het risico zich te moeten verdedigen tegen vermeende inbreuken op intellectuele-eigendomsrechten van derden, ondanks inspanningen om haar portfolio van intellectuele-eigendomsrechten actief te beheren.

Geopolitieke omstandigheden en handelswetgeving en -beperkingen blijven een impact hebben op onze grensoverschrijdende activiteiten op korte, middellange en lange termijn.  In steeds meer regio’s worden beoordelings- of goedkeuringsprocedures ingevoerd voor grensoverschrijdende technologieoverdrachten, -verwervingen en -export. De naleving van dergelijke maatregelen kan de snelheid van de innovatie en/of de flexibiliteit om met derden of zelfs binnen dezelfde groep samen te werken nadelig beïnvloeden. Ze kunnen echter ook opportuniteiten creëren voor Umicore (door haar technologie te beschermen of door de markttoegang van buitenlandse concurrenten te belemmeren).

Umicore is op dit moment de enige kathodespeler die kathodematerialen op industriële schaal produceert op twee continenten en het wil ook in Noord-Amerika een lokale productie opstarten voor de verdere wereldwijde uitrol van regionale bevoorradingsketens voor automobiel- en batterijklanten op drie continenten.

De toenemende trend naar elektrificatie (zoals onlangs bevestigd door het besluit van het Europees Parlement om de verkoop van nieuwe wagens met een verbrandingsmotor te verbieden vanaf 2035) en strengere emissiecontroles moeten we zien als een opportuniteit voor onze activiteiten zoals beschreven in Investeren bij Umicore. Regeringen in andere delen van de wereld zouden echter kunnen beslissen om te wachten met de invoering van die nieuwe wetgeving. Op korte termijn kunnen dergelijke vertragingen een negatieve impact hebben op bepaalde onderdelen van onze activiteiten. Op middellange termijn zal dit veeleer een opportuniteit zijn voor verdere en grotere marktontwikkeling, met een positieve impact op de omzet en de inkomsten.

De nieuwe Amerikaanse Inflation Reduction Act van 2022 (IRA), die vereist dat een bepaald percentage van de kritieke mineralen in een batterij in Noord-Amerika werd gerecycleerd of werd gewonnen of verwerkt in een land dat een vrijhandelsovereenkomst heeft met de Verenigde Staten en dat de batterij ook in Noord-Amerika werd vervaardigd of geassembleerd, is een opportuniteit voor Umicore.

Aangezien we een productiefaciliteit voor actievekathodematerialen (CAM) en hun precursormaterialen (pCAM) willen opstarten in het Canadese Ontario, zullen de daar vervaardigde producten voldoen aan de eisen van de IRA.

Mogelijke product- of contractuele aansprakelijkheden blijven risicofactoren die te allen tijde opgevolgd moeten worden.

De nationale en internationale fiscale regelgeving neemt toe en wordt steeds complexer. Dat vergroot de risico’s van de Groep rond naleving van de belastingwetgeving (vooral rond interne verrekenprijzen en indirecte belastingen zoals btw). De onzekerheid rond aangekondigde of mogelijke belastinghervormingen stijgt ook, zowel op nationaal niveau (bv. in Brazilië) als op internationaal niveau (bv. de OESO-initiatieven). Die risico's kunnen de resultaten van de Groep beïnvloeden, ondanks het feit dat Umicore ze proactief blijft beheren (bv. door de opname van voorzieningen voor onzekere belastingposities).

Risicoprofiel

De wereldwijde wetgeving blijft bijzonder complex en wordt steeds strenger, maar algemeen kunnen we stellen dat het risicoprofiel stabiel blijft tegenover 2021. Tegelijkertijd zullen dergelijke strengere wetten ook nieuwe opportuniteiten bieden.

Risico's en opportuniteiten rond handel en invoerrechten (met inbegrip van exportregelgeving voor zowel goederen als technologieën) vereisen nauwlettende opvolging.

Het risicoprofiel rond intellectuele eigendom en gegevensbescherming neemt toe als gevolg van de strengere regelgeving en het toenemend aantal rechtszaken rond intellectuele eigendom. Ondanks ons actief beheer van octrooien en andere intellectuele-eigendomsrechten kan Umicore niet uitsluiten dat één van onze octrooien wordt geschonden (en we zullen niet altijd met succes actie kunnen ondernemen om dergelijke schendingen te stoppen of ervoor vergoed te worden) of dat er rechtszaken tegen ons worden aangespannen wegens een vermeende schending van intellectuele-eigendomsrechten van een derde partij.

Risicobeheersing

Umicore biedt voortdurend opleidingen over de vereisten van toepasselijke wet- en regelgeving om zo de naleving ervan te garanderen.

Umicore volgt voortdurend en systematisch de wet- en regelgeving rond EHS en klimaatverandering op en past haar kaders en rapportering daaraan aan.

Om de permanente naleving van de EHS-wetgeving op onze industriële sites te waarborgen, beschikt Umicore over een degelijk EHS-auditprogramma en volgen wij voortdurend wijzigingen in de wettelijke vereisten voor onze sites op. Voor meer informatie, zie Milieu.

Er werden en worden nog steeds verschillende initiatieven genomen om de mogelijke impact van schadelijke emissies bij onze productie te verminderen, zoals de oprichting van een groene bufferzone in en naast de productiefaciliteit in Hoboken, zoals beschreven in Milieu.

Bij Umicore streven we naar een verantwoord en duurzaam beheer van onze producten doorheen hun levenscyclus. We erkennen het belang van productbeheer voor de bescherming van de volksgezondheid en het milieu. We werken samen met onze stakeholders om een verantwoord beheer van onze producten te waarborgen. Voor Umicore als producent van gespecialiseerde materialen omvat dat ook het beheer van de potentiële risico's van de gebruikte chemicaliën en het invoeren van maatregelen om die risico's te beperken. Umicore verzekert wereldwijd dat haar producten voldoen aan de regelgeving en monitort daarom nauwgezet alle wijzigingen in de regelgeving, interpretaties en richtlijnen die haar Europese REACH-implementatiestrategie kunnen beïnvloeden. In 2022 hebben we door nieuwe bedrijfsontwikkelingen 13 bijkomende stoffen ingediend voor REACH-registratie. Als onderdeel van regulier onderhoud hebben we 17 REACH-dossiers bijgewerkt, waaronder wijzigingen aan de tonnage-klasse, antwoorden op vragen van ECHA en de opname van nieuwe informatie. Bovendien is een eerste volledig registratiedossier voor UK-REACH voltooid ter ondersteuning van nieuwe invoeractiviteiten in het VK.

Umicore bereikte met succes de eerste Koreaanse REACH (K-REACH) registratiedeadline eind 2021. Met enkele nieuwe registraties lopende in 2022, bereidt Umicore zich al voor op de volgende golf voor december 2024.

Voor meer informatie over Umicore's aanpak van productbeheer, zie hier.

Om de mogelijke impact van (product)aansprakelijkheidsvorderingen te beheersen introduceerde Umicore naast strenge kwaliteitscontroles ook mechanismen zoals contractbeheer en risico-overdracht via verzekeringspolissen.

Umicore’s Intellectual Property Team binnen de wereldwijde juridische afdeling heeft strenge processen om te monitoren dat er voldoende handelsvrijheid is om onze producten op de markt te brengen.

Steeds meer regeringen voeren nieuwe of aangescherpte wetgeving rond gegevensbescherming in, denk aan GDPR in Europa, LGPD in Brazilië, POPI in Zuid-Afrika en PIPL in China. Umicore heeft de nodige governancestructuren opgezet conform die wetgevingen en volgt alle wijzigingen en nieuwe regelgeving hierrond op de voet op.

Om haar gegevens en vernieuwende ideeën te beschermen, biedt Umicore haar werknemers wereldwijd opleidingen over hoe ze kunnen bijdragen tot de bescherming van bedrijfsgeheimen. Daartoe werd de in 2021 gelanceerde campagne ‘I Stay Alert’ voortgezet in 2022 zoals beschreven in Informatiebeveiliging en gegevensbescherming.

Het Umicore Trade Compliance Team volgt de wereldwijde handelsvoorwaarden op de voet en reageert erop – denk bijvoorbeeld aan de onlangs opgelegde sancties na de recente geopolitieke gebeurtenissen in 2022.

Umicore blijft een actieve rol spelen in het informeren van wetgevers over verschillende emissiecontroletechnologieën voor zowel diesel- als benzinevoertuigen om hen zo te helpen weloverwogen beslissingen te nemen over toekomstige emissie- en testnormen. Om beleidsrisico's te beheren, neemt Umicore deel aan openbare raadplegingen en zijn we lid van meerdere sectorverenigingen, onder meer rond bevoorrading, klimaat en bedrijfsgerelateerde thema’s. Zoals beschreven in Inzetten op impact steunt Umicore uitdagende doelstellingen in domeinen zoals de regulering van batterijen, omdat dit opportuniteiten voor ons kan inhouden.  Als stichtend lid van de Global Battery Alliance (GBA) is Umicore een van de grootste voorvechters en medeontwikkelaars van het batterijpaspoort. Door de transparantie over de levenscyclus van een batterij kunnen consumenten, bedrijven en regelgevende instanties weloverwogen keuzes maken en zo de decarbonisering via elektrische voertuigen een boost geven.

Umicore versterkt haar internationaal fiscaal team verder en doet vaker een beroep op adviesdiensten van derden om fiscale risico's op te volgen en te beheren.

Risicobeschrijving

Op korte termijn blijft de mogelijke verstoring van de toeleveringsketens een reëel risico door factoren als handelsregulering, geopolitieke gebeurtenissen met daaruit voortvloeiende vertragingen aan grenzen en in havens, tekorten in containervervoer en hoge energieprijzen. Een andere bron van spanningen in de bevoorrading betreft de striktere toepassing van regelgeving rond grensoverschrijdende afvaltransporten en/of een verbod door transporteurs, havens of landen om afval of gevaarlijke goederen te aanvaarden. Voor de bevoorrading met metalen is het verzekeren van voldoende hoeveelheden grondstoffen cruciaal voor de continuïteit van ons product- en dienstenaanbod en voor het bereiken van onze groeidoelstellingen. Verantwoorde bevoorrading is een topprioriteit en een concurrentievoordeel voor Umicore. Bij de bevoorrading van materialen of via indirecte aankoop controleren wij leveranciers en voeren wij due diligence uit op basis van een risicobeoordeling. Zo vermijden we schadelijke gevolgen voor mensen (bv. schendingen van de mensenrechten), het milieu of de samenleving. Voor meer informatie over onze verwachtingen tegenover leveranciers, zie Maatschappij. Onvoldoende beschikbaarheid van grondstoffen (zoals palladium, rodium of batterijnikkeleenheden) en een gebrek aan alternatieven kunnen de metaalprijzen beïnvloeden zoals beschreven in Metaalprijs.

Op middellange termijn blijven de prijsvolatiliteit en de beperkte beschikbaarheid van het aanbod een punt van bezorgdheid, vooral voor batterijmaterialen (waarvoor de vraag naar verwachting sterk zal stijgen) of voor bepaalde metalen van de platinagroep (waarvan het gebruik momenteel nauw verbonden is met de technologie voor verbrandingsmotoren). De onzekere kwaliteitsmix voor batterijmaterialen kan leiden tot ontoereikende bevoorrading. Het risico bestaat dat de ontwikkeling van nieuw aanbod niet precies overeenkomt met de toename van de vraag, waardoor de kloof tussen vraag en aanbod tijdens de snelle toekomstige groei zou kunnen leiden tot tijdelijke tekorten of overschotten in het aanbod, wat dan weer gevolgen zou hebben voor de metaalprijzen. Andere materialen zoals germanium kennen bevoorradingsproblemen op lange termijn door veranderende marktomstandigheden, waarbij leveranciers steeds vaker ook stroomafwaarts gaan werken. Met het oog op duurzaamheid en de impact van onze activiteiten op de samenleving is het cruciaal dat we onze ESG-ambities waarmaken, met een toeleveringsketen die volledig gecertificeerd is voor ESG-criteria en decarboniseringsdoelstellingen voor scopes 1, 2 en 3. Naast de kwaliteit, de prijsvolatiliteit en de beperkte beschikbaarheid is de uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt door de grondstoffen die we aankopen een extra dimensie waarmee rekening moet worden gehouden bij het vastleggen van de bevoorrading op korte, middellange en lange termijn.

Op lange termijn heeft Umicore bepaalde metalen of metaalhoudende grondstoffen nodig voor de vervaardiging van haar producten en als aanvoer voor haar recyclageactiviteiten. Sommige van die grondstoffen zijn relatief schaars en vereisen heel specifieke bevoorradingsstrategieën. Voldoende bevoorrading met die materialen is belangrijk om het succes en de groei van onze activiteiten door te zetten.

Risicoprofiel

De vraag naar batterijmaterialen wordt verwacht de komende jaren en decennia sterk te zullen toenemen, net als de concurrentie bij de ethische en koolstofarme, duurzame bevoorrading met de nodige materialen. De fysieke aanvoer van bepaalde edelmetalen en vooral platinagroepmetalen is momenteel krap. De aanvoer is op korte termijn gevoelig voor verstoringen van vraag of aanbod, en op langere termijn voor het tempo van de elektrificatie en alternatieve aandrijvingstechnologieën zoals brandstofcellen.

De impact van de COVID-19-maatregelen zal naar verwachting gevolgen blijven hebben voor de beschikbaarheid van grondstoffen en voor de toeleveringsketen in het algemeen, maar dat risico zou afnemen en zich stabiliseren gedurende 2023. Omgekeerd nemen de geopolitieke risico's toe.

Bestaande en toekomstige wetgeving op nationaal en EU-niveau rond due diligence en duurzaam productbeleid hebben geleid tot meer bewustzijn rond verantwoorde bevoorrading en duurzame waardeketens, vooral voor specifieke conflictmineralen (tin, tantaal, wolfraam en goud) en meer recent ook voor batterijmaterialen (kobalt, nikkel, lithium en mangaan). De vereisten voor solide due diligence-beheersystemen, naleving en rapportering zullen de komende jaren alleen maar toenemen voor de hele toeleveringsketen, zowel voor de impact op de mensenrechten als voor criteria voor milieu, maatschappij en governance (ESG). Strengere normen betekenen ook een opportuniteit voor Umicore dankzij onze jarenlange ervaring in due diligence en verantwoorde bevoorrading én omdat ze een gelijkwaardiger speelveld zullen creëren voor de sector.

Risicobeheersing

Umicore heeft beleidslijnen en maatregelen ingevoerd rond mensenrechten, het recht van werknemers om zich te organiseren, collectieve arbeidsonderhandelingen, gelijke kansen en niet-discriminatie en het verbod op kinder- en dwangarbeid, conform de normen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en ondersteund door een algemene raamovereenkomst (GFA – Global Framework Agreement) voor duurzame ontwikkeling met IndustriALL Global Union. De GFA beschrijft het engagement van Umicore tegenover zowel onze werknemers als onze leveranciers.

Umicore's beleidslijnen en charters zoals onze gedragscode, ons mensenrechtenbeleid en de Umicore Global Sustainable Sourcing Policy (UGSSP) illustreren onze jarenlange en toenemende ervaring in het ervoor zorgen dat we enkel kopen bij leveranciers die duurzame en ethische bevoorrading garanderen.

Naast die algemene beleidslijnen heeft Umicore ook specifieke risicogebaseerde beleidslijnen die bedoeld zijn om het milieu en de mensenrechten in onze bevoorradingsketen te beschermen, 'Responsible global supply chain of minerals from conflict-affected and high-risk areas' en 'Sustainable Procurement Framework for Cobalt', die de beginselen van de 'Due Diligence Guidance for Responsible Supply Chains from Conflict-Affected and High-Risk Areas' van de OESO volgen.

Beide beleidslijnen omvatten een solide due diligence-systeem, met een achtergrondonderzoek van leveranciers, een risicobeoordeling op basis van het land-, materiaal- en leveranciersrisico en risicobeperkende maatregelen, in combinatie met bezoeken ter plaatse en audits door derden voor cruciale leveranciers. Binnen het due diligence-systeem van het raamwerk voor kobalt leidt de identificatie van rode of oranje ‘vlaggen' tot een dialoog met de leverancier over het betreffende probleem en een intern besluitvormingsproces met het senior management voor een adequate opvolging. Umicore was het eerste bedrijf ter wereld dat een jaarlijkse externe audit instelde voor zijn raamwerk voor de verantwoorde bevoorrading van kobalt via het jaarlijks nalevingsverslag (publiek beschikbaar).

Het raamwerk voor kobalt werd in 2022 grondig herzien, waarbij onder meer het toepassingsgebied van de leveranciersvereisten is uitgebreid tot een bredere reeks milieu-, sociale en governancecriteria (ESG-criteria). Bij de herziening werd ook de aanpak voor risicobeoordeling en -beperking verbeterd. Er zijn gelijkaardige raamwerken ontwikkeld voor de duurzame aankoop van nikkel en lithium, die in 2023 van toepassing zullen worden voor leveranciers. De nieuwe raamwerken zullen de due diligence die al sinds 2021 wordt uitgevoerd voor leveranciers van nikkel en lithium formaliseren.

Voor duurzame aankoop bepaalde Umicore in 2022 een verminderingsdoelstelling voor Scope 3 -emissies voor de aangekochte goederen en diensten. In scope 3 hebben batterijmaterialen en edelmetalen de grootste impact. We onderzochten manieren om onze doelstelling tegen 2030 te bereiken en begonnen met een bevraging van leveranciers om inzicht te krijgen in hun broeikasgasuitstootprofiel en hun mogelijkheden om die uitstoot te verminderen. We willen in de toekomst samenwerken met leveranciers met ambitieuze broeikasgasverminderingsdoelstellingen om onze klanten verantwoorde en duurzame producten te kunnen leveren.

Bovendien blijft Umicore erop toezien dat haar productieactiviteiten gecertificeerd zijn als conflictvrij en ontvangen we site- en metaalspecifieke certificaten voor verantwoorde bevoorrading van de LBMA, RJC en RMI. Voor meer informatie, zie Maatschappij.

Voor het risicobeheer van kritieke materialen en onderbreking van de bevoorrading kunnen de risicobeperkende maatregelen variëren in functie van de materialen en de positie van de business unit op de markt. Naast verantwoorde bevoorrading zorgen wij ervoor dat materialen kunnen worden geleverd door meerdere betrouwbare leveranciers, volgen wij de ontwikkelingen in andere regio's op de voet op en onderzoeken we andere projecten om onze bevoorrading te diversifiëren. We zoeken ook bronnen voor secundaire grondstoffen en we sluiten langetermijncontracten.

Risicobeschrijving

Umicore’s voornaamste risico op korte termijn houdt verband met de volatiliteit van de metaalprijzen. De inkomsten zijn blootgesteld aan risico's rond de prijzen van de metalen die worden verwerkt of gerecycleerd. Dat komt door de impact die de metaalprijzen hebben op de overtollige metalen die worden gerecupereerd uit materialen voor recyclage. Het gaat hierbij om platina, palladium, rodium, goud, zilver en een brede waaier aan basis- en speciale metalen.

Umicore loopt ook risico’s rond de transactieprijzen van metalen. De meeste op metaal gebaseerde transacties gebruiken de internationale metaalmarkt als referentie. Bij een constante onderliggende metaalprijs zou de prijs die Umicore betaalt voor het metaal in de aangekochte grondstoffen worden doorgerekend aan de klant in de prijs van het product. Door de tijd die verstrijkt tussen de verwerking van de aangekochte grondstoffen in producten en de verkoop van de producten leidt de volatiliteit van de referentieprijs voor metaal echter tot verschillen tussen de prijs die voor het metaal in de grondstoffen is betaald enerzijds en de ontvangen prijs anderzijds. Hierdoor bestaat er een transactionele blootstelling aan mogelijke prijsschommelingen tussen het ogenblik waarop de grondstoffen werden gekocht (wanneer het metaal wordt ‘ingeprijsd’) en het ogenblik waarop de producten worden verkocht (wanneer het metaal wordt ‘uitgeprijsd’). Aangezien lithium en mangaan steeds waardevollere en volatielere onderdelen zijn geworden in materialen voor herlaadbare batterijen, heeft Umicore beslist om ze niet langer als verbruiksgoederen te behandelen, maar om de transactionele blootstelling in de toekomst af te dekken zoals het dat doet voor andere batterijmetalen zoals nikkel en kobalt. Voor meer informatie over het structurele risico en over het transactie- en voorraadrisico voor metaalprijzen, zie toelichting F3 bij de jaarrekening.

De door Umicore geproduceerde materialen bevatten edelmetalen of schaarse metalen die gedeeltelijk afkomstig zijn van eigen recyclageactiviteiten en voor het overige worden aangekocht bij producenten van primaire metalen. Ons vermogen om dergelijke materialen aan te kopen in de vereiste hoeveelheid bepaalt ons vermogen om de door klanten bestelde materialen te produceren. Hoewel Umicore haar aankopen van Rusland in de loop van 2022 heeft afgebouwd, kunnen de huidige geopolitieke spanningen tussen Rusland, met zijn leiderspositie als belangrijke wereldproducent van bijvoorbeeld palladium, en Oekraïne de volatiliteit van de metaalprijzen in het algemeen aanwakkeren en zo het wereldwijde aanbod van bepaalde metalen beïnvloeden.

De beschikbaarheid van metalen zoals nikkel, lithium en kobalt – zoals eerder beschreven in Ethische en duurzame bevoorrading – is het voornaamste risico op lange termijn.

Door de liquiditeit van de metaalmarkten voor edelmetalen, platinagroepmetalen en batterijmetalen is Umicore’s impact op de metaalprijs beperkt.

Risicoprofiel

De prijzen voor edelmetalen waren volatiel in 2022, waarbij rodium en palladium in de eerste jaarhelft onder invloed van geopolitieke spanningen naar pieken klommen, terwijl in de tweede jaarhelft de rodiumprijzen daalden. In het algemeen lagen de edelmetaalprijzen onder de ongeziene piekniveaus van 2021.

De nikkelprijs was volatiel gedurende het jaar en werd beïnvloed door een tijdelijke short squeeze op de London Metal Exchange. De kobaltprijs steeg in de eerste jaarhelft, om dan in de tweede jaarhelft aanzienlijk te dalen. De lithiumprijs steeg in de eerste jaarhelft aanzienlijk naar een ongeziene piek. De stijging van de prijzen voor batterijmaterialen is vooral het gevolg van de groeiende vraag naar EV-batterijen.

Zoals beschreven in Risico inzake duurzame en ethische bevoorrading neemt de metaalschaarste toe als gevolg van de spanningen tussen vraag en aanbod en andere factoren zoals geopolitieke spanningen of handelsregulering.

Risicobeheersing

Voor sommige op termijnmarkten genoteerde metalen dekt Umicore een deel van haar blootstelling aan termijnmetaalprijzen af om een deel van de termijnprijsrisico’s af te dekken.

In de loop van 2022 sloot Umicore bijkomende termijncontracten af om een aanzienlijk deel van haar structurele prijsblootstelling voor bepaalde edelmetalen in 2023, 2024 en 2025 veilig te stellen en zo de voorspelbaarheid van de inkomsten te verhogen.Voor 2023 zijn op basis van de respectieve verwachte blootstellingen de volgende afdekkingen toegepast: meer dan een derde voor zilver en goud, iets minder dan de helft voor palladium en bijna een kwart voor platina en rodium. Voor 2024 zijn de verwachte afdekkingspercentages: bijna de helft voor goud en palladium, meer dan een derde voor zilver en bijna een kwart voor platina en rodium. Voor 2025 werd bijna een kwart afgedekt voor de verwachte blootstelling voor goud en zilver.

Het beleid van de Groep bestaat erin het transactierisico zo veel mogelijk in te dekken, hoofdzakelijk door termijncontracten. Voor een aantal metalen bestaan er geen derivatenmarkten of biedt de bestaande markt niet de vereiste liquiditeit om termijncontracten af te sluiten. Dit is in toenemende mate het geval voor metalen die aan belang winnen, zoals kobalt en lithium. Om het prijsrisico van haar transacties in die metalen te beperken, maakt Umicore maximaal gebruik van back-to-back-afdekkingen, waarbij de prijsreferenties van aan- en verkopen op elkaar worden afgestemd.

Umicore haalt steeds meer edelmetalen en schaarse metalen uit haar recyclageactiviteiten en kan zo in een aanzienlijk deel van haar metaalbehoeften voorzien. Bovendien onderhoudt de Groep nauwe commerciële relaties met vooraanstaande producenten van primaire metalen, die we aankopen op basis van jaarlijkse of ‘evergreen’ contracten.

Risicobeschrijving

De belangrijkste sectoren waarvoor Umicore werkt zijn de auto-industrie (materialen voor schone mobiliteit zoals autokatalysatoren en brandstofcelkatalysatoren, materialen voor herlaadbare batterijen, recyclage), consumentenelektronica (materialen voor herlaadbare batterijen, recyclage, coating- en electroplatingoplossingen) en de ontginning en raffinage van non-ferrometalen (recyclage). Umicore is gevoelig voor elke aanzienlijke groei of internationale daling van de activiteitsniveaus en voor marktverstoringen in die sectoren.

De veranderingen in de auto-industrie vormen vandaag de voornaamste risico's voor Umicore.

Op korte termijn heeft Umicore een beperkt zicht op de toekomstige vraag naar auto's (met een verbrandingsmotor of elektrisch). Geopolitieke spanningen zorgen voor onzekerheid op de markt op korte en middellange termijn. Aanhoudende verstoringen van de bevoorradingsketen beïnvloeden de marktdynamiek van vraag en aanbod. Ook het tempo van de elektrificatie beïnvloedt de vraag naar onze producten. Elektrificatie zal de vraag naar autokatalysatoren doen afnemen en de vraag naar materialen voor herlaadbare batterijen doen toenemen. Een grotere vraag naar materialen voor herlaadbare batterijen vereist meer productielijnen en sites, wat uitdagingen met zich meebrengt rond aanwerving en opleiding van personeel, het verwerven van de juiste kwalificaties binnen de juiste tijd en beschikbare investeringsuitgaven. Het gebrek aan zicht op de vraag naar materialen voor herlaadbare batterijen is een risico op zowel korte als middellange termijn.

De steeds snellere overgang naar elektrificatie heeft een invloed op de katalyse- en recyclageactiviteiten van Umicore. Aangezien uitstootbeperkende katalysatoren worden geproduceerd met platinagroepmetalen (PGM's), heeft een afnemende vraag naar uitstootbeperkende katalysatoren door de verminderde productie van ICE-voertuigen gevolgen voor de PGM-prijzen. Ook de beschikbaarheid van recycleerbare katalysatoren aan het einde van hun levensduur neemt op middellange tot lange termijn af. Door de toenemende elektrificatie neemt de prijsvolatiliteit van de metalen die nodig zijn om batterijmaterialen te produceren toe. Daarom moet voor een afdekkingsmechanisme worden gezorgd (zie hoger). Een consistente bevoorrading van metalen voor materialen voor herlaadbare batterijen (zoals beschreven in Ethische en duurzame bevoorrading) is absoluut noodzakelijk om een efficiënte productie van materialen voor herlaadbare batterijen te waarborgen.

Op lange termijn verandert de transitie naar elektrificatie de concurrentieomgeving. De markt voor actievekathodematerialen is nog steeds een opkomende markt met een verschillende dynamiek per continent (bijvoorbeeld op het vlak van over- en onderaanbod). Via haar huidige klanten- en productenportfolio is Umicore blootgesteld aan prestatiegerichte NMC-actievekathodenmaterialentechnologie (d.w.z. met een middelhoog en hoog nikkelgehalte). Het kondigde onlangs de industrialisering aan van kostendrukkende HLM-actievekathodenmaterialentechnologie (d.w.z. met een hoog lithium- en mangaangehalte). Gezien het snel toenemende tempo van de elektrificatie zouden technologische verstoringen een negatieve invloed kunnen hebben op Umicore als een batterijtechnologie waaraan Umicore niet is blootgesteld door de sector zou worden verkozen boven een andere. De markt voor materialen voor herlaadbare batterijen wordt steeds drukker door de komst van nieuwe spelers. Tegelijkertijd beginnen steeds meer autofabrikanten zelf met de productie van materialen voor herlaadbare batterijen, waardoor ze tegelijk klant én concurrent worden van Umicore.

Dit heeft een impact op Umicore, maar met haar positionering beïnvloedt Umicore ook de veranderende structuur van de markt voor materialen voor herlaadbare batterijen voor de auto-industrie. Umicore bevindt zich in een unieke positie: wij bieden de markt een gesloten kringloop voor kathodematerialen omdat we zowel kathodematerialen produceren als batterijen recycleren. Bovendien hebben onze recyclagediensten een positieve impact op de samenleving doordat we de verschuiving naar een industriële toekomst met een lage impact mogelijk maken.

Risicoprofiel

Zoals de scenarioanalyse van onze klimaatgerelateerde risico's en opportuniteiten uitwees, verhoogt de elektrificatie van de mobiliteit zowel ons risicoprofiel voor de katalyseactiviteit als ons opportuniteitenprofiel voor de activiteiten in materialen voor herlaadbare batterijen en recyclage.

Risicobeheersing

Ondanks het beperkte zicht op de vraag naar auto's en zelfs in een scenario met snelle elektrificatie verwachten we dat de business group Catalysis zal blijven profiteren van de sterke marktpositie in benzinekatalysatortoepassingen in Europa en China. Umicore werkt voortdurend aan het behoud van haar uitstekende kostenpositie via operationele efficiëntie, een wereldwijd geoptimaliseerde productievoetafdruk en een laag break-evenpunt, wat resulteerde in een stijging van het marktaandeel in 2022. We beschikken over de juiste product- en technologieportfolio met een sterke vraag van onze klanten, ook voor de volgende golven van emissiewetgeving zoals Euro 7, die ons de kans bieden om te differentiëren via onze nieuwe generatie katalysatortechnologieën. Umicore heeft in 2022 al verschillende Euro 7-platformen verworven. Die troeven zullen het potentieel tot waardecreatie van onze Automotive Catalysts-activiteiten in het komende decennium voeden, zodat ze sterke vrije kasstromen kunnen genereren en de groeiactiviteiten in de Umicore-portfolio kunnen ondersteunen.

In de business group Energy & Surface Technologies (E&ST), en meer bepaald in de business unit Rechargeable Battery Materials, diversifieert Umicore actief haar blootstelling aan klanten en platformen. De business unit bereikte in 2022 belangrijke mijlpalen voor de opbouw van strategische langetermijnpartnerschappen met klanten en voor de veiligstelling van het toekomstige marktaandeel. Die mijlpalen worden beschreven in de rubriek Activiteiten van dit verslag.  Een nauwer contact met autofabrikanten en kwalificaties voor de juiste platformen worden steeds belangrijker en daarom verstevigen we onze relaties met klanten. De flexibiliteit van onze activiteiten en toeleveringsketen laat toe om ons snel aan te passen aan veranderingen in de vraag.

Als het aankomt op concurrentievermogen, heeft de business unit Rechargeable Battery Materials meer dan 25 jaar ervaring met kathodematerialen (eerst voor draagbare elektronische toepassingen, daarna voor toepassingen in elektrische voertuigen (EV)). De business unit heeft een indrukwekkend innovatiedraaiboek, samen met een uitstekende staat van dienst voor product- en procestechnologie en bewezen industriële capaciteiten voor de massaproductie van kathodematerialen en de daarmee verband houdende precursormaterialen volgens de hoogste kwaliteits- en milieunormen. Bovendien is het momenteel de enige kathodespeler die kathodematerialen op industriële schaal produceert in Europa en Azië en zijn er plannen voor een lokale productie in Noord-Amerika.

Voor de dynamiek van vraag en aanbod van kathodematerialen (CAM) wordt verwacht dat er tot 2030 een structureel onderaanbod aan CAM-capaciteit zal zijn in Europa en Noord-Amerika ¹ . In die context zullen de volledig geïntegreerde bevoorradingsketen van Umicore en de bestaande en geplande CAM-productievoetafdruk in Europa en Noord-Amerika een belangrijke rol spelen om aan de regionale vraag van batterij- en autoproducenten tegemoet te komen.

Het marktrisico is nauw verbonden met het metaalprijsrisico. Zoals eerder beschreven in Metaalprijs dekken wij een deel van onze blootstelling aan termijnmetaalprijzen af om een deel van de termijnprijsrisico's af te dekken en maken we maximaal gebruik van back-to-back-afdekkingen, waarbij de prijsreferenties van aan- en verkopen op elkaar worden afgestemd.

De complementariteit van onze activiteiten is een echt concurrentievoordeel gebleken. In Energy & Surface Technologies en Catalysis bedienen we de automobielmarkt door elektrificatie op grote schaal mogelijk te maken en door spitstechnologie voor schone verbrandingsmotoren aan te bieden. Via Recycling (waaronder Battery Recycling Solutions) sluiten we onze eigen materiaalkringloop en die van onze klanten en bieden we een unieke duurzame en circulaire aanpak die steeds belangrijker zal worden in een wereld met schaarse grondstoffen.

Umicore zal haar marktpositie verder verstevigen met de ambitie en het plan om groei te halen uit de volgende golf van duurzaamheidsgerichte markten, zoals brandstofcelkatalysatoren en batterijrecyclage.

Voor meer informatie, zie Financieel, Operationeel en RISE-strategie.

Risicobeschrijving

Umicore is een materiaaltechnologiegroep met een sterke focus op de ontwikkeling van innovatieve materialen en processen. De keuze en ontwikkeling van die technologieën voor bestaande en nieuwe markten vormt de grootste opportuniteit en het grootste risico voor Umicore.

De Europese Commissie (EC) kondigde onlangs aan te mikken op een daling van de emissies van zware bedrijfsvoertuigen met 65% vanaf 1 januari 2035 en met 90% vanaf 1 januari 2040 (tegenover 2019). Hoewel Umicore voor HDD (Heavy Duty Diesel) voornamelijk in China actief is, kan die aankondiging van de EC gevolgen hebben voor de activiteiten van Umicore in dat segment. De vervanging van voertuigen met verbrandingsmotor door elektrische voertuigen en brandstofcelauto's vormt een opportuniteit voor Umicore op korte en middellange termijn. Naast de opportuniteit voor Umicore's activiteiten in batterijmaterialen kan Umicore haar katalyse-expertise inzetten voor waterstoftoepassingen. De risico's en opportuniteiten voor Umicore hangen af van de mate waarin de ontwikkeling van onze technologieën aan dergelijke nieuwe eisen zal beantwoorden. 

Een optimale kosten-prestatieverhouding voor materialen is een prioriteit voor Umicore en haar klanten. Het risico bestaat altijd dat klanten op zoek gaan naar alternatieve materialen voor hun producten als die van Umicore dit evenwicht niet zouden bieden. Dat risico is vooral aanwezig in bedrijven die materialen produceren die dure metalen bevatten (vooral die met historisch volatiele prijskenmerken).

Bij het bereiken van een optimale kosten-batenverhouding speelt de kostenefficiëntie van onze productieprocessen een sleutelrol. Daarom bestaat het risico dat wij bij onze operationele uitmuntendheid en digitalisering achterop raken bij de concurrentie.

Het is voor Umicore van cruciaal belang om steeds succesvolle technologieën te ontwikkelen, zoals voor recyclage van batterijen en voor kathodematerialen. Zo is de lithium-ijzer-fosfaat-batterij (LFP) een gangbare technologie in China. Dat produceert Umicore niet en het risico bestaat dat LFP elders op grote schaal ingang zou vinden. Een omschakeling naar solid-state- of vastestofbatterijen – ter vervanging van lithium-ionbatterijen – is een opportuniteit op lange termijn, omdat die batterijtechnologie meer geavanceerde materiaaloplossingen vereist waarvoor Umicore’s expertise nodig zal zijn.

Onze activiteiten hebben een blijvende positieve impact op de samenleving. Umicore schoolt haar medewerkers bij door opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden aan te bieden in domeinen zoals digitalisering en technologie, zoals beschreven in Innovatie. We verbeteren voortdurend onze technologieën om onze milieu-impact tot een minimum te herleiden. Umicore's O&O in autokatalysatoren, batterijen en brandstofcellen draagt bij tot schone mobiliteit en onze recyclageontwikkelingen maken de industrie duurzamer.

Risicoprofiel

Door de snelle marktontwikkelingen verhoogt het opportuniteitenprofiel van Umicore, maar tegelijkertijd ook het risicoprofiel.

Risicobeheersing

Het is essentieel om nieuwe sleuteltechnologieën tijdig te lanceren. Zoals beschreven in Marktrisico volgt Umicore de markt op de voet op en onderhouden we nauwe banden met onze klanten om zo op het juiste ogenblik op de juiste technologietrends te kunnen focussen. Wij geven voorrang aan belangrijke ontwikkelingsprojecten en wijzen de nodige middelen toe. Wij werken voortdurend aan de efficiëntie en digitalisering van onze O&O. We voerden voor onze O&O-activiteiten een streng governancesysteem in, dat de nadruk legt op cruciale mijlpalen en risico's die moeten worden afgedekt.

Zoals beschreven in Wet- en regelgevingsrisico vormt de milieuvergunning voor de smeltoven op onze site in Hoboken een risico voor onze uitbatingsvergunning. Om dit risico te beperken, heeft Umicore gebruik gemaakt van robotprocesautomatisering (RPA) om het 'windbarometerproces’ te automatiseren zodat activiteiten op de site worden uitgevoerd in functie van de weersvoorspellingen. We bekijken ook of we de slakken op onze site in Hoboken kunnen omvormen tot een cementvervangend product.

Om onze opportuniteit rond waterstoftechnologie te ondersteunen, richtte Umicore de activiteit Fuel Cells op en onze New Business Incubator heeft een portfolio met projecten rond waterstof.

Als pionier in batterijrecyclage zijn we onze technologieën voor batterijrecyclage blijven ontwikkelen met een focus op de relevantste batterijchemicaliën. Daarbij is veel aandacht besteed aan duurzaamheid, maar ook aan de terugwinning van alle essentiële metalen met de hoogste opbrengst, waaronder Cu, Ni, Co en ook Li. Door te zorgen dat we onze processen op een geïntegreerde manier ontwikkelen, met voorverwerking en raffinage, beperken we ook onze impact op het milieu tot het minimum. Voor kathodematerialen onderzoeken we een reeks chemische verbindingen en maken we die klaar voor handel. Wij ontwerpen producten zowel voor resultaatsgedreven als kostengedreven segmenten. In lijn met de tendens naar lagere kobalt- en nikkelgehaltes in het kostengedreven segment en om het LFP-risico te beperken, ontwikkelen wij onze oplossing met hoog lithium- en mangaangehalte (HLM).

Umicore patenteert haar baanbrekende technologieën: in 2022 registreerden we 72 nieuwe octrooifamilies.

Voor meer informatie, zie Innovatie.

Risicobeschrijving

De productie-eenheden en diensten van Umicore zijn sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van IT-diensten. Cyberveiligheid omvat de beveiliging van onze hardware, software en informatie. Cyberincidenten zouden de servers of het netwerk van Umicore kunnen blokkeren en gegevensinbreuken zouden de vertrouwelijkheid van onze gegevens in gevaar brengen. Onbeschikbaarheid van diensten, verstoring van de toeleveringsketens of onderbreking van onze productiefaciliteiten door cyberaanvallen zouden een grote impact hebben op onze klanten en onze financiële resultaten. Elke inbreuk op de vertrouwelijkheid van intellectuele eigendom zou een negatieve invloed hebben op ons concurrentievoordeel. Ongeoorloofde wijziging van financiële gegevens zou de accurate rapportering aan de aandeelhouders in gevaar brengen. Elk cyberincident of datalek zou een onmiddellijke impact hebben, zij het op korte, middellange of lange termijn.

Naast onze eigen activiteiten zouden we ook de gevolgen ondervinden van een cyberincident bij een van onze belangrijkste leveranciers. Cyberincidenten kunnen plaatselijk of wereldwijd zijn en als Umicore wordt aangevallen, kan dit gevolgen hebben voor onze klanten en zo bijvoorbeeld de auto-industrie treffen.

Risicoprofiel

Cyberaanvallen kunnen heel gericht en geavanceerd zijn. De toenemende dreiging en de groeiende digitale voetafdruk leiden tot een stijgend aantal cyberaanvallen. Het risicoprofiel verhoogt omdat er steeds meer cyberaanvallen gebeuren, die ook geavanceerder worden omdat ze uit meerdere lagen bestaan.

Door het toegenomen gebruik van een digitale werkplek (op het bedrijf én thuis) zijn IT-diensten bovendien een steeds belangrijkere rol gaan spelen door een naadloze toegang te verschaffen tot alle bedrijfsmiddelen en door informatiebeveiliging te waarborgen.

In 2022 was er geen verandering in het opportuniteitenprofiel.

Risicobeheersing

Umicore beschermt de vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit van haar gegevens.

Umicore organiseerde voor de medewerkers opleidingssessies over phishing en alle medewerkers maken deel uit van een platform voor het beheer van mobiele toestellen om de toepassingen en gegevens van Umicore te beschermen. Umicore lanceerde de 'I stay alert’-campagne rond acht thema's, waaronder algemene thema’s als vertrouwelijke informatie en clean desk voor alle medewerkers, maar ook thema’s als bedrijfsgeheimen, social engineering en hr-beveiliging voor een specifieke doelgroep van medewerkers. Het materiaal voor die bewustmakingscampagnes blijft beschikbaar en bijkomende opleidingen worden uitgewerkt.

Umicore blijft haar informatiebeveiliging en de cyberweerbaarheid van haar IT-landschap regelmatig evalueren en verbeteren om het hoofd te bieden aan evoluerende bedreigingen. Een beveiligingsoperatiecentrum analyseert de logbestanden van onze systemen en waarschuwt ons voor elke verdachte activiteit. Wij laten ons testen door ethische hackers en scannen al onze hardware en software om technische kwetsbaarheden uit te sluiten.

Umicore is sinds april 2022 ISO 27001-gecertificeerd (informatiebeveiliging) na een onafhankelijke audit door het British Standards Institute (BSI).

Externe deskundigen voeren veiligheidsevaluaties uit en zowel het corporate cyberveiligheidsteam als de corporate veiligheidsafdeling worden uitgebreid. Umicore verhoogt consequent haar investeringen in IT-beveiligingssystemen en -toepassingen, zoals back-upprocessen, virusbescherming, toegangscontrole en authenticatie- en encryptietools. IT-veiligheidscontroles worden uitgebreid en getest als onderdeel van het externe auditproces van Umicore.

Er werd een ‘proof of concept’ uitgevoerd om de maturiteit van de operationele technologie te bepalen en de veerkracht van industriële controlesystemen tegen kwaadwillige acties te verhogen.

Risicobeschrijving

Het aantrekken en behouden van bekwame mensen is een belangrijke factor om onze strategische ambities waar te maken en de kennis en expertise in de onderneming verder uit te bouwen. Dit vormt het voornaamste risico voor Umicore. Want als we daar niet in slagen, zou dit onze RISE 2030 ambities op korte, middellange en lange termijn in gevaar brengen.

Het belangrijkste risico op korte termijn blijft gelinkt aan het gezond en veilig houden van onze werknemers. We konden het aantal COVID-19-besmettingen op onze sites beperkt houden en moesten in 2022 geen enkele productiesite sluiten door de pandemie.

Tegelijk moeten we nieuwe werknemers aanwerven door de uitbreiding van de Groep (vooral in de business units Rechargeable Battery Materials en Battery Recycling Solutions) en de grote pensioengolf op sommige productiesites de komende jaren.

Op middellange termijn staat Umicore voor de uitdaging om een veilige werkomgeving te garanderen in een industriële context, in combinatie met de diepgaande behoefte om een nieuwe veiligheidscultuur in te voeren en te bevorderen. De veiligheid van onze werknemers heeft een impact op henzelf, op hun gezinnen en op onze activiteiten. Het welzijn van de werknemers is de sleutel tot het behoud én de aanwerving van personeel.

We lopen een risico op middellange tot lange termijn voor het beheren, aantrekken en behouden van talent, vooral gezien de verwachte strategische groei in het kader van onze RISE 2030 ambities, die gepaard kan gaan met nieuwe vaardigheden die moeten worden ontwikkeld of verworven. Umicore streeft naar een wendbaar personeelsbestand, zodat we ons kunnen aanpassen en snel kunnen inspelen op veranderingen – sleutelfactoren in het behoud van ons concurrentievoordeel.

Bij Umicore is diversiteit van ideeën de realiteit: onze medewerkers zijn actief in landen over de hele wereld, in onze verschillende business units en ondersteunende organisaties, en ze vertegenwoordigen meerdere generaties en verschillende geslachten. We zijn ervan overtuigd dat die diversiteit van ideeën, waarbij verschillende perspectieven worden gewaardeerd en benut en waarbij kennis wordt gedeeld tussen de organisatie en de generaties, onze werknemers zal blijven verrijken door met gedurfde, nieuwe en creatieve ideeën te komen, die onze teams nog innovatiever zullen maken.

Risicoprofiel

Het risico op korte termijn door de COVID-19-pandemie is afgenomen.

Op langere termijn woedt de strijd om talent nog steeds volop. Naarmate Umicore groeit, zal de aanwerving van meer mensen meer mogelijkheden genereren om de diversiteit in ons personeelsbestand verder te vergroten.

Risicobeheersing

Employer branding-campagnes, proactief zoeken en versterkte rekruteringsteams zijn enkele van onze initiatieven om ons risico rond het aantrekken en behouden van talent te beperken. We hebben onze talentmanagementprocessen verbeterd en zullen dat de komende jaren blijven doen, zowel wereldwijd als regionaal, om de betrokkenheid van onze werknemers te vergroten, onder meer door hen voldoende mogelijkheden voor interne mobiliteit te bieden. Het welzijn van onze werknemers is een strategische prioriteit. Zo zijn er bijvoorbeeld initiatieven opgestart rond burn-outpreventie en vitaliteit.

De COVID-19-pandemie veranderde de werkomgeving wereldwijd en Umicore besloot een nieuw telewerkbeleid in te voeren, dat verder werd uitgerold tijdens het eerste kwartaal van 2022.

Conform de Group EHS Guidance Note identificeren de business units en sites gevaren en risico's voor de gezondheid en de veiligheid op het werk. Arbeidsongevallen en werkgerelateerde gezondheidssymptomen worden grondig onderzocht, gerapporteerd en besproken in het veiligheidscomité van de site. Die informatie draagt bij tot het opzetten, onderhouden en, waar nodig, verbeteren van een gezondheids- en veiligheidsbeheersysteem met als doel alle werkgerelateerde letsels en gezondheidssymptomen te voorkomen.

Op alle sites wordt een beheersysteem voor procesveiligheid toegepast volgens strikte methoden voor procesrisicoanalyse en risicobeperking. De doeltreffendheid van dit systeem wordt geëvalueerd tijdens regelmatige interne audits rond gezondheid en veiligheid.

We verbeteren de veiligheidscultuur binnen het bedrijf met een 'Coaching for Safety'-programma. Actieve betrokkenheid van het leiderschap stimuleert de betrokkenheid op alle niveaus en maatregelen die door de werkvloer worden onderschreven, worden ingevoerd. De veiligheidsprogramma's focussen op de controle van hoogrisicoactiviteiten, gedragsaspecten en administratieve maatregelen en omvatten bijscholing. De gezondheidsprogramma's zijn gericht op de beperking van de blootstelling en op verbetering van het fysiek en mentaal welzijn op de werkplek.

In het hoofdstuk Werknemers illustreren tal van initiatieven en programma's hoe Umicore risico’s rond talentbeheer beperkt en hoe we onze diversiteit aan ideeën ontwikkelen.

Risicobeschrijving

Op korte termijn zijn veel van de klimaat- en milieurisico's gerelateerd aan wet- en regelgeving of aan de impact van onze activiteiten op het milieu. Steeds strengere voorschriften rond energieverbruik en emissies kunnen leiden tot hogere bedrijfskosten en onze uitbatingsvergunning hangt af van het beheer van de gevolgen van onze activiteiten voor de gemeenschappen waar we actief zijn. Elk incident in een fabriek kan de uitstoot naar lucht of water beïnvloeden en voor lawaai zorgen, met gevolgen voor de onmiddellijke omgeving. Dit risico stelt zich eigenlijk op eender welke tijdshorizon. Ook aan het vervoer van materialen is een milieurisico verbonden. Veel van de materialen die Umicore verwerkt, zoals schroot en residuen, zijn geklasseerd als gevaarlijke goederen en zee- en luchttransportbedrijven worden steeds terughoudender om die gevaarlijke stoffen te vervoeren. Een tekort aan transport zou een invloed kunnen hebben op onze operationele efficiëntie. Het heeft ook gevolgen voor de samenleving, want lekkage van gevaarlijke stoffen tijdens het transport kan negatieve gevolgen hebben voor het milieu en de volksgezondheid.

Op middellange termijn voelt Umicore het marktrisico van strengere eisen rond de koolstofvoetafdruk van producten en processen. Die eisen rond milieu-impact, zoals biodiversiteit en landgebruik, kunnen een risico vormen. Ook de stijgende kostprijs van water is een risico op middellange en lange termijn, net als de toegang tot hernieuwbare energie (wat zowel een risico als een opportuniteit is).

De gevolgen van de klimaatverandering vormen het belangrijkste risico op lange termijn voor Umicore.

Umicore heeft klimaatgerelateerde risicoanalyses uitgevoerd. Scenario's werden gekozen op basis van hun relevantie voor Umicore en om het hele spectrum aan mogelijke toekomstige wereldbeelden te weerspiegelen, gaande van het behalen van de ambities van de Overeenkomst van Parijs, via ‘business as usual’, tot sterk verhoogde fysieke risico's. Daarbij definiëren wij ‘korte termijn’ als ‘tot 2025’, ‘middellange termijn’ als ‘tot 2030’ en ‘lange termijn’ als ‘na 2030’.

Umicore voerde een scenarioanalyse uit van de klimaatgebonden overgangsrisico's voor een verhoging van de temperatuur met 1,8°C (RCP2.6, conform de Overeenkomst van Parijs) en met 3,0°C (RCP4.5), op basis van de IEA ETP- en WEO 2020-rapporten, voor onze eigen activiteiten met een tijdshorizon van 10 en 30 jaar. De klimaatgebonden risico's en opportuniteiten van Umicore kunnen verband houden met de markt, onze reputatie, het beleid, de wetgeving en technologie. Voortbouwend op de kwalitatieve scenarioanalyse uit 2021 hebben we ons in 2022 gefocust op de kwantificering van de financiële gevolgen van opportuniteiten en risico's door de klimaatverandering, met name in termen van gevolgen voor de EBITDA, om de veerkracht van ons bedrijf te testen en de bevindingen te integreren in onze RISE 2030 strategie. Die grondigere analyse bevestigde de bevindingen van de kwalitatieve analyse. In een 1,8°C-scenario loopt Umicore een overgangsrisico voor haar activiteit in autokatalysatoren, omdat de vraag naar katalysatoren kan dalen door de verwachte dalende vraag naar auto's met een verbrandingsmotor. De meeste andere productlijnen van Umicore, zoals materialen voor herlaadbare batterijen, brandstofcellen en recyclagediensten, vertonen overgangsopportuniteiten in zowel het 1,8°C- als het 3,0°C-scenario, afhankelijk van het tempo van de shift naar elektrische mobiliteit.

Voor de analyse van de klimaatgebonden fysieke risico's kozen we voor het 3,0°C-scenario (RCP4.5) en het ‘worst-case’ scenario (RCP8.5) tot 2050, waarbij we zowel chronische als acute fysieke risico's identificeerden. In beide scenario’s van klimaatgebonden fysieke risico's veroorzaakt de klimaatverandering extreme natuurverschijnselen, chronische afwijkingen in temperatuur en neerslagpatronen en een stijging van het zeeniveau. Dit kan een impact hebben op onze sites of toeleveringsketen. Vlaanderen, een gebied waar Umicore verschillende productiesites heeft, werd bijvoorbeeld uitgeroepen tot een gebied met een risico op droogte. De belangrijkste fysieke risico's voor Umicore houden verband met overstromingen en de beschikbaarheid van water.

Risicoprofiel

De klimaat- en milieurisico's vanuit regelgevend en operationeel standpunt bleven gelijk.

Het opportuniteitenprofiel verhoogde door de grotere vraag bij klanten naar producten met een lagere koolstofvoetafdruk in de sectoren schone lucht, e-mobiliteit en recyclage. De huidige overgang naar een koolstofarmere economie blijft Umicore opportuniteiten bieden om processen uit te breiden en te ontwikkelen om de klimaatverandering en de milieurisico's te beperken of aan te pakken.

Risicobeheersing

Umicore speelt een sleutelrol in de overgang naar een koolstofarme toekomst omdat onze materialen inspelen op wereldwijde trends rond schone lucht en e-mobiliteit, en omdat ons gesloten kringloopmodel hulpbronnen beschermt.

Onze fabriek in Hoboken is 's werelds grootste en meest complexe recyclagebedrijf voor edelmetalen. Wij verwerken er meer dan 200 soorten grondstoffen en winnen meer dan 20 verschillende metalen terug. Wij zorgen ervoor dat een groot deel van de metalen die wij verwerken afkomstig is van secundaire bronnen, zoals productieschroot, afval en materialen aan het einde van hun levensduur. Wij kunnen ook de afvalstoffen en het productieschroot van klanten recycleren en helpen hen zo hun materiaalefficiëntie te maximaliseren en daarna de teruggewonnen materialen om te zetten in nieuwe producten. In totaal recupereren wij 28 metalen uit onze gesloten kringloopactiviteiten en we blijven onze processen aanpassen om nieuwe en complexere producten aan het einde van hun levensduur te recycleren. Zoals beschreven in Wet- en regelgeving en Milieu beperken we het risico voor de milieuvergunning in Hoboken. De recyclageactiviteit van Umicore is de beste manier om zowel klimaatverandering als achteruitgang van het milieu tegen te gaan, omdat bij de recyclage van metalen minder broeikasgassen worden uitgestoten dan bij de ontginning van metalen, en omdat grondstoffen efficiënter worden gebruikt.

Om de impact van onze activiteiten te beperken, houdt Umicore zich aan de strengste milieunormen voor lucht en water en werken we elk jaar aan de verbetering van onze energie-efficiëntie en onze milieuvoetafdruk, ondanks onze groei en verhoogde productie. Umicore neemt maatregelen, zoals windschermen en groene bufferzones, om de impact van haar activiteiten verder te beperken en beheert haar historische milieu-erfenis door te zorgen voor gepaste financiële voorzieningen, die tweemaal per jaar worden herzien. Voor meer informatie, zie Milieu.

Umicore brengt haar sites in gebieden met waterschaarste in kaart en volgt de watertypes en het waterverbruik op om ons risico rond de beschikbaarheid en de stijgende kostprijs van water te beperken. Alleen de Belgische sites in Olen en Hoboken zijn geïdentificeerd als belangrijk voor zowel gevolgen als risico's met betrekking tot water. In 2022 werd een waterbeheerprogramma voor de hele Groep ontwikkeld. Het programma omvat een doorlopende opleidings- en bewustmakingscampagne, een herziening van de gegevensgranulariteit met het oog op een betere openbaarmaking, de ontwikkeling van contextuele doelstellingen op basis van fijnmazige gegevens over het watergebruik per proces op belangrijke sites, en de ontwikkeling van interne richtlijnen voor waterrisico's.

De inspanningen om de waterrisico's te beperken werden ook gekoppeld aan Umicore's evaluatie van de impact van de Groep op de biodiversiteit. In 2022 wilden we inzicht krijgen in Umicore's wereldwijde blootstelling en impactrisico voor biodiversiteit. Uit die eerste beoordeling op groepsniveau bleek dat slechts enkele sites zich bevinden in een omgeving met een hoge biodiversiteitswaarde en dat er verschillende lokale initiatieven zijn om de biodiversiteit rond de sites in stand te houden of te verbeteren. Klik hier voor meer informatie. In de toekomst zal een gecentraliseerd milieu-impactprogramma op groepsniveau worden geïmplementeerd waarin het beheer van de biodiversiteitsrisico's en -impact zal worden opgenomen en waarmee de openbaarmaking van die onderwerpen op groepsniveau zal worden verbeterd.

Om de milieu-impact van onze producten aan te pakken, engageert Umicore zich voor een verantwoord en duurzaam beheer van onze producten doorheen hun levenscyclus. We erkennen het belang van productbeheer voor de bescherming van de volksgezondheid en het milieu. We werken samen met onze stakeholders om een verantwoord beheer van onze producten te waarborgen (zie Wet- en regelgeving voor meer informatie over REACH en de website voor meer informatie over productbeheer bij Umicore).  Wat betreft de koolstofvoetafdruk van producten en processen voert Umicore op permanente en doorlopende basis levenscyclusevaluaties uit op geselecteerde producten en diensten om een beter inzicht te hebben in hun milieuprestaties, via de juiste keuzes rond chemische stoffen, energiemix en grondstoffen, waaronder gerecycleerde materialen. 

Umicore heeft voor de hele Groep een klimaatactieplan opgesteld met 3 pijlers: emissies vermijden, bronnen die emissies veroorzaken vervangen en tot slot emissies opvangen die we niet kunnen wegwerken.  De klimaatgerelateerde risicobeperkende maatregelen in het kader van dat actieplan omvatten:

• emissies vermijden door de energie- en warmte-efficiëntie te verbeteren, zoals met de warmtekrachtkoppelingscentrale in het Belgische Olen, die de energie-efficiëntie verhoogt.  Bovendien staat onze O&O aan de basis van ons succesvolle proefproject waarbij stikstofoxide wordt opgevangen. In onze salpeterzuurfabriek in Hoboken vangen we stikstofoxide-emissies op en zetten we ze om in salpeterzuur voor hergebruik in onze edelmetalenraffinaderij. 
• emissies vermijden door te zorgen voor een koolstofneutrale groei, met als voorbeeld onze nieuwe fabriek in Nysa: die wordt al vanaf de opstart van de productie aangedreven door 100% hernieuwbare energie.
• emissies vervangen door de opwekking van hernieuwbare elektriciteit op verschillende sites. Zo kunnen we de behoefte aan aangekochte elektriciteit verminderen, proefprojecten voor circulaire energieopslag opstarten en langlopende afnameovereenkomsten voor groene stroom sluiten. We zoeken actief naar en ondertekenen groene afnameovereenkomsten voor onze grootste sites wereldwijd in het kader van ons engagement om tegen 2025 in Europa 100% en wereldwijd 60% op hernieuwbare energie te draaien. Voor meer informatie, zie Milieu.
• emissies wegwerken door onderzoek en ontwikkeling rond koolstofneutrale brandstoffen (biobrandstoffen) en elektrische ovens als deel van ons O&O-stappenplan voor decarbonisering in scope 1.

Umicore onderschrijft de aanbevelingen van de Task Force on Climate-Related Financial Disclosures (TCFD) en hoewel de volledige naleving van alle aanbevelingen meer dan één verslagcyclus zal vergen, hebben we onze analyse het afgelopen jaar geïntensiveerd. In 2019 begonnen we met een analyse van fysieke risico's en in 2021 voerden we een kwalitatieve scenarioanalyse van overgangsrisico's uit. De resultaten van de door de TCFD aanbevolen kwalitatieve scenarioanalyse werden in 2021 met de directieraad besproken. In 2022 hebben we de financiële gevolgen van de klimaatverandering gekwantificeerd, de resultaten besproken met de directieraad en onze bevindingen geïntegreerd in het strategische planningsproces voor 2030 RISE.

Umicore's activiteiten, strategie en financiële planning weerspiegelen tal van klimaatgebonden risico's en opportuniteiten. Onze wereldwijde voetafdruk en diverse sitelocaties verminderen onze blootstelling aan fysieke risico's. Bij de keuze van nieuwe sites werd rekening gehouden met de nabijheid van klanten, de toegang tot geschoolde arbeidskrachten, uitstekende logistiek, infrastructuur en groene energie. De focus van onze producten en diensten, onze investeringen in O&O en operationele uitmuntendheid, ons beleid voor samenwerking met onze leveranciers en onze 2030 RISE doelstellingen zijn slechts een paar voorbeelden van die strategische keuzes. Zij zijn verankerd in onze lopende financiële planning en besluitvorming door hun integratie in de bedrijfsplanning en de ontwikkeling van ons ESG-dashboard.  Verdere analyses zullen op terugkerende basis worden herhaald of verfijnd om risico's te identificeren op basis van actuele wetenschappelijke bevindingen. ​