Terugblik door de CEO en voorzitter

Ondanks de ernstige verstoring door de COVID-19-pandemie heeft Umicore in 2020 haar sterkste financiële prestatie ooit neergezet. Dat hebben we te danken aan de verdiensten van onze strategie en de topprestaties van Recycling, gestimuleerd door een uitzonderlijk prijsklimaat voor platinagroepmetalen en de veerkracht van onze bedrijfsactiviteiten in het algemeen. Het geeft ook blijk van de wendbaarheid en het engagement van onze teams om zich aan te passen aan uitdagende omstandigheden en onze klanten toegewijd te blijven bedienen.

De inkomsten voor het volledige jaar daalden met 4% tot € 3,2 miljard, terwijl de aangepaste EBITDA met 7% steeg tot € 804 miljoen en de aangepaste EBIT met 5% tot € 536 miljoen. Zo overtroffen we de Horizon 2020-doelstelling om onze inkomsten te verdubbelen op vijf jaar tijd. Het rendement op aangewend kapitaal bedroeg 12,1% en ligt ruim boven onze vermogenskosten, ondanks aanhoudende groei-investeringen.

Umicore zette in de eerste helft van 2020 een stevige prestatie neer, met een sterk resultaat bij Recycling dat de impact van de terugval in de autosector op de resultaten van Catalysis en Energy & Surface Technologies kon compenseren. De tweede jaarhelft werd gekenmerkt door een sterke geleidelijke verbetering van de inkomsten en de winst van de Groep dankzij een mooi herstel bij Catalysis en aanhoudend sterke operationele prestaties en stijgende metaalprijzen bij Recycling. Umicore reageerde op de COVID-19-pandemie door onder meer in de lente enkele fabrieken tijdelijk te sluiten terwijl bepaalde projecten en ontwikkelings- en kwalificatieprogramma’s vertraging opliepen als gevolg van door de overheid opgelegde lockdownmaatregelen of reisbeperkingen. Het overgrote deel van de activiteiten kon echter het hele jaar gewoon doorgaan. Terwijl we ambitieuze groeiprogramma’s nastreven, hebben we onze activiteiten verder gestroomlijnd door de sluiting van fabrieken in de VS in Tulsa (Automotive Catalysts) en Wickliffe (Cobalt & Specialty Materials). Als gevolg daarvan daalde onze personeelsbezetting met 2,7% tot 10.859 medewerkers aanhet einde van 2020.

De inkomsten bij Catalysis daalden, maar minder hard dan de wereldwijde automarkt dankzij Umicore's sterke marktpositie op het gebied van benzinetechnologieën voor lichte voertuigen, vooral in China en Europa, en betere verkoopresultaten voor zware dieseltoepassingen en brandstofcelkatalysatoren. De inkomsten bij Energy & Surface Technologies weerspiegelden de impact van de pandemie en de gedaalde verkoop van kathodematerialen voor hoogwaardige draagbare elektronica en toepassingen voor energieopslag. De verkoop van kathodematerialen voor EV-batterijen steeg in gelijke tred met de vraag naar EV-batterijen. Recycling presteerde uitstekend dankzij hoge metaalprijzen, een hoge activiteitsgraad ondanks de COVID-19-pandemie en gunstige handelsvoorwaarden.

De investeringen in strategische groeiprojecten werden in 2020 voortgezet met investeringsuitgaven voor een totaal van € 403 miljoen, tegenover € 553 miljoen in 2019. Die daling weerspiegelt onze beslissing kort na het begin van de COVID-19-uitbraak om bepaalde investeringsprojecten uit te stellen tot er meer duidelijkheid kwam over de marktvooruitzichten, met uitzondering van projecten rond veiligheid, gezondheid en milieu en strategische groeiprogramma’s die niet werden uitgesteld. Door de voortgezette investeringen in de greenfieldfabriek voor Rechargeable Battery Materials in Polen vertegenwoordigde Energy & Surface Technologies bijna twee derde van de investeringsuitgaven van de Groep.

Onze activiteiten genereerden een kasstroom ten belope van € 603 miljoen, tegenover € 549 miljoen in 2019, zodat Umicore haar ambitieuze groeiprogramma's kon blijven financieren. We hebben een sterke balans met een netto financiële schuld van € 1.414 miljoen op 31 december 2020, wat overeenkomt met 1,76 keer de aangepaste EBITDA en dus lager ligt dan de ratio van 1,92 eind 2019. In de eerste jaarhelft diversifieerden we onze financieringsbronnen verder door de aanbieding van een converteerbare obligatie van € 500 miljoen die in 2025 vervalt af te ronden en door een lening van € 125 miljoen op 8 jaar af te sluiten bij de Europese Investeringsbank.

Een van de ambities van onze Horizon 2020-strategie was om van duurzaamheid een groter concurrentievoordeel te maken. In 2020 kreeg Umicore een Platinum-score van EcoVadis, wat betekent dat we bij de beste 1% van onze sector horen in het wereldwijde EcoVadis-netwerk met meer dan 65.000 beoordeelde bedrijven.

Onze veiligheidscijfers vertoonden in 2020 een bemoedigende verbetering in vergelijking met voorgaande jaren. Door de pandemie zijn we meer aandacht gaan besteden aan details en we zijn ervan overtuigd dat dat een positieve invloed heeft gehad op de veiligheid. In december gebeurde er echter een dodelijk ongeval in de Cobalt & Specialty Materials-vestiging van Umicore in Subic, op de Filippijnen. Uit die tragische gebeurtenis blijkt dat we ons doel om een werkomgeving zonder ongevallen te worden zeker nog niet bereikt hebben, ook niet in vestigingen met een uitstekend veiligheidsverleden: Subic had al meer dan 13 jaar geen enkel ongeval met werkverlet gehad. In totaal registreerde de Groep 49 ongevallen met werkverlet in 2020, tegenover 90 in 2019.

Onze inspanningen om van Umicore een aantrekkelijke werkplek te maken waren in 2020 vooral gericht op onze aanpak van de COVID-19-pandemie, waarbij de bescherming van de gezondheid van onze werknemers de grootste prioriteit had. We hebben strenge hygiëne- en andere voorzorgsmaatregelen ingevoerd, eerst in onze vestigingen in Azië die als eerste werden getroffen. De maatregelen werden daarna snel verscherpt in alle Umicore-vestigingen wereldwijd, om het risico op overdracht binnen de organisatie te verminderen, onze werknemers gezond te houden en hen een veilige werkplek te bieden. Umicore bezorgde alle medewerkers wereldwijd thuis chirurgische maskers voor privégebruik toen die niet beschikbaar waren op de vrije markt.

We zien een geleidelijke toename van vrouwen in management- en niet-managementfuncties, hoewel we hierin onze Horizon 2020-diversiteitsdoelstellingen niet hebben gehaald. Ons engagement voor meer genderdiversiteit op alle managementniveaus blijft ongewijzigd en we hebben onze rekruteringsprogramma's daaraan aangepast. In 2020 werden 30% meer vrouwen aangeworven in managementfuncties.

Wat het milieuprofiel van onze activiteiten betreft, blijven we ons richten op een beperking van de impact van onze productieactiviteiten. Sinds enkele decennia worden de bloedwaarden van kinderen die in de buurt van de Umicore-recyclagefabriek in Hoboken wonen tweemaal per jaar door de overheid gecontroleerd. In juli 2020 werd onverwacht een plotse stijging van het loodgehalte in het bloed van de kinderen vastgesteld. Die verhoogde waarden werden veroorzaakt door een combinatie van externe factoren, zoals de uitzonderlijke weersomstandigheden en de verhoogde blootstelling van kinderen die maanden thuis doorbrachten door de COVID-19-lockdown. Umicore nam meer dan alleen de nodige maatregelen om terug te keren naar de positieve trend van de laatste jaren. Hoewel het onderzoek naar de basisoorzaak geen belangrijke bron van looduitstoot in de fabriek aantoonde, besliste Umicore om de huizen kopen die het dichtst bij de fabriek liggen en zo een groene zone aan te leggen die de afstand tussen de woonwijk en de site zal vergroten. Umicore streeft naar een structurele en duurzame oplossing voor deze historische kwestie. Een voorziening van € 50 miljoen werd ingeboekt om de kosten te dekken voor de aanleg van die groene zone.

Onze eco-efficiëntie wordt afgemeten aan onze Horizon 2020-doelstelling om even goed als of beter te presteren dan in 2015, met waarden die zijn aangepast aan het activiteitenniveau. De impact van onze activiteiten daalde aanzienlijk: de metaalemissies naar water en lucht liggen respectievelijk 59% en 67% lager dan de niveaus van 2015. Het energieverbruik was in absolute waarden iets hoger dan in 2019, maar aangepast aan het activiteitenniveau van 2015 daalde het energieverbruik met 17% als gevolg van aanzienlijke efficiëntieverbeteringen.

De toenemende toegevoegde waarde van onze duurzame activiteiten blijkt uit het feit dat onze inputmix voor meer dan 60% bestaat uit secundaire grondstoffen en materialen aan het einde van hun levensduur. De nodige grondstoffenbevoorrading voor katalysatoren, brandstofcellen en batterijen kan in de toekomst alleen in stand worden gehouden als we de kringloop sluiten en de schaarse metalen die in die producten worden gebruikt terugwinnen na het einde van hun levensduur. Het niet-aflatend streven van Umicore naar een ethische grondstoffenbevoorrading is de motor van onze duurzame grondstoffenaankoop. Umicore is nog steeds de eerste producent van kathodematerialen die gecertificeerde materialen van schone en ethische oorsprong aanbiedt aan haar klanten.

Onze samenwerking met de Global Battery Alliance, die Umicore in 2017 mee oprichtte, wordt voortgezet. Naast het initiatief voor een batterijpaspoort om klanten betrouwbare informatie en gegevens over de duurzaamheid van een batterij te verstrekken ontwikkelt de Alliance met de Cobalt Action Partnership een norm voor verantwoorde artisanale mijnbouw om de sociaaleconomische risico's van de kobaltmijnbouw in de Democratische Republiek Congo (DRC) aan te pakken en een einde te maken aan kinderarbeid. In 2020 heeft de Alliance een samenwerkingsfonds opgericht voor de preventie van kinderarbeid in mijnbouwgemeenschappen, zodat kobaltmijngemeenschappen in de DRC sterker staan en de onderliggende oorzaken van kinderarbeid aanpakken. Het fonds wordt beheerd en geprogrammeerd door UNICEF en werkt samen met plaatselijke overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties in de DRC. Umicore is trots als eerste te hebben bijgedragen aan het fonds.

Veel van de oorzaken van de turbulentie in 2020, waaronder de impact van COVID-19 en de gevolgen daarvan voor de industrie, vooral in de automobielsector, blijven onopgelost en beperken de zichtbaarheid. Umicore slaagde er dankzij haar wendbaarheid in zich aan te passen aan de uitdagingen die de pandemie met zich meebracht. We namen maatregelen om de gezondheid van de werknemers en de kasstromen te beschermen en de liquiditeit te versterken, en we herevalueerden onze productievoetafdruk en de boekwaarde van bepaalde activa. We zijn ervan overtuigd dat die stappen onze positie in een onzekere omgeving hebben versterkt en we zullen wendbaar blijven ten opzichte van de evoluerende marktdynamiek.

We worden meer dan ooit in de richting van schone mobiliteit gestuwd, nu verschillende regeringen groene herstelmaatregelen en stimulansen voor schonere mobiliteit in hun crisisherstelpakketten hebben opgenomen, zoals in Europa en China. In die context kozen we ervoor onze ambitieuze groeistrategie voor kathodematerialen voor elektrische voertuigen voort te zetten en boekten we grote vooruitgang met de bouw van onze greenfieldfabriek in het Poolse Nysa. Die zal na de ingebruikname tegen het einde van de eerste helft van 2021 de eerste kathodematerialenfabriek op industriële schaal in Europa zal zijn.

Bovendien zetten we onze groeiplannen voor brandstofcelkatalysatoren voor automobieltoepassingen voort en breiden we de productie van katalysatoren voor lichte en zware voertuigen in China uit om tegemoet te komen aan de groeiende vraag naar onze technologieën naarmate de emissienormen strenger blijven worden. Om grondstoffenschaarste het hoofd te bieden, blijft Umicore investeren in verbeterde milieu- en veiligheidsprestaties van de recyclagefabriek in Hoboken.

Technologische innovatie blijft cruciaal voor ons succes en de uitgaven voor O&O stegen in 2020 met 6% tot € 223 miljoen, ter waarde van 7% van onze inkomsten. Het grootste deel van die stijging was het gevolg van hogere O&O-uitgaven voor nieuwe product- en procestechnologieën bij Rechargeable Battery Materials.

We zijn trots op onze behaalde prestaties en resultaten in 2020 en hebben er vertrouwen in dat onze langetermijngroeistrategie waarde zal blijven opleveren.

De wereldeconomie toont tekenen van herstel na de grote terugval door de COVID-19-pandemie. Er blijft echter veel onzekerheid over de evolutie van de pandemie en het hersteltempo in de verschillende regio's. Tegen die achtergrond en in de veronderstelling dat COVID-19 geen bijkomende materiële of langdurige verstoringen van de economie of van Umicore's activiteiten zal veroorzaken, verwacht Umicore in 2021 een aanzienlijke groei van de inkomsten te kunnen boeken in alle businessgroepen.

We hebben onze Horizon 2020-strategie met succes afgerond en hebben nieuwe hoogten bereikt.

Umicore heeft alles in huis om het uitstekend te blijven doen: getalenteerde teams, veelbelovende innovaties in de pijplijn, in hoge mate ondersteunende megatrends en de financiële middelen om onze ambities te financieren. Op basis van al die factoren vinden wij het een goed moment om na te denken over het volgende hoofdstuk van ons succesverhaal en ons voor te bereiden op de opvolging van de CEO. De raad van toezicht zal de nodige tijd nemen om een opvolger te vinden die zal voortbouwen op die sterke basis en Umicore naar de volgende ontwikkelingsfase leiden. Marc zal de raad ten gepaste tijde bijstaan om een vlotte overgang te verzekeren.

Dit jaarverslag verduidelijkt de toegevoegde waarde die Umicore voor de samenleving vormt nu we ons voorbereiden op een nieuwe strategische fase vanaf 2021. Tegelijk is dit ons eerste verslag waarmee we overstappen naar een ‘digital first’-communicatie.

We willen nogmaals al onze belanghebbenden bedanken voor hun bijdrage aan onze resultaten tijdens een unieke situatie in 2020, en in het bijzonder aan alle medewerkers van Umicore voor hun positieve instelling en hun snelle, vastberaden en doeltreffende reacties op de COVID-19-dreiging.